Mọi người thường nói về việc “connect the dots” - nối lại những đốm tròn manh mối trong quá trình tìm kiếm để ra insight này kia. Nhưng bạn có biết rằng trước khi chúng ta có thể nối các manh mối lại, bạn cũng cần có cái nhìn đa diện và nhiều tầng về một dữ liệu hay phát ngôn hơn không. Với mình, nó gọi là “read between the lines” - tạm gọi là bắt được các ý nghĩa hàm ẩn của câu từ.
Ví dụ nhé:
Đến giờ ăn trưa, chị đồng nghiệp hỏi mình muốn đi ăn ở đâu? Mình vừa vội trả lời chiếc email vừa bảo “Dạ, hôm nay em ăn chay nha chị.”
Mặc dù chị đồng nghiệp hiểu ý mình muốn nói gì, nhưng rõ ràng bạn thấy không, trong cái câu trả lời ở trên, người nhận thông tin nên hiểu là “Ăn ở đâu cũng được, miễn ở đó có bán đồ chay là được.”
Ví dụ thứ 2:
Hồi đó trong lớp, mình có một cậu bạn rất thích hít hà mùi dầu xanh. Trên tay hắn lúc nào cũng cầm chai dầu, vừa nghe giảng vừa hít hà. Hình ảnh rất buồn cười.
Có một lần thầy Toán bọn mình hỏi “Chai này bao tiền đó em?”
Hắn hít một hơi thật dài rồi ngước lên “Cái này em mua ở Singapore đó nha thầy.”
Nghĩa là sao? Nghĩa là không có số tiền cụ thể để trả lời, nhưng rõ ràng đây là hàng chất lượng cao, hàng ngoại, và dầu xanh Singapore thì khá là nổi tiếng rồi.
Cả hai ví dụ ở trên rất đời thường. Và nó cũng là một thói quen trong suy nghĩ. Nhất là khi bạn đọc dữ liệu, nghe phỏng vấn, không phải con số hay câu trả lời đầu tiên là cái sẽ giúp bạn kết nối ra một insight gì cả. Có khi, bạn cần phải xét câu nói đó, với bối cảnh người trả lời, và xâu chuỗi những câu trả lời xung quanh để ra được một nghĩa hàm ẩn nào đó mà người nói muốn nhắn nhủ. Có khi một cách vô thức, có khi có chủ đích. Nhưng chính vì vậy mà việc tìm kiếm insight mới thú vị, nhỉ?
mấy ví dụ này hay ho quá, nhất là khi người Việt mình ít có thói quen nói thẳng, người nghe người đọc đôi khi cần ngừng lại chốc lát để hiểu ý tứ ẩn trong mỗi câu nói đó. Tôi cũng đồng ý rằng trc khi nối các điểm vào nhau thì cất biết các điểm đó nằm ở đâu và nên nối theo chiều nào :)
mấy ví dụ này hay ho quá, nhất là khi người Việt mình ít có thói quen nói thẳng, người nghe người đọc đôi khi cần ngừng lại chốc lát để hiểu ý tứ ẩn trong mỗi câu nói đó. Tôi cũng đồng ý rằng trc khi nối các điểm vào nhau thì cất biết các điểm đó nằm ở đâu và nên nối theo chiều nào :)