‘Empath’ thường được gọi là những người có khả năng thấu cảm. Nói đúng hơn, loại khả năng này có thể giúp một người cảm nhận, thậm chí tiếp nhận cảm xúc của đối phương như thể đó là của mình. Họ là những người cực kì nhạy cảm.
Ghostwriter là người viết chấp bút, là những người dùng ngôn từ của mình, kể lại câu chuyện của người khác, giùm cho họ.
Hai người này có liên quan gì tới nhau?
Liên quan hơn rất nhiều những gì cái tên chúng ta gọi họ. Một ghostwriter giỏi có thể dựa vào kỹ thuật khai thác thông tin, câu chuyện của khách hàng để viết lên những tác phẩm xuất sắc. Nhưng nếu ghostwriter đó có khả năng thấu cảm, mình nghĩ con chữ và nội dung sẽ có hồn hơn rất nhiều. Có lẽ một phần empath thường có thói quen lắng nghe, quan sát và cảm nhận câu chuyện sâu sắc. Từ đó, độ sâu và bề dày các cung bậc cảm xúc cũng dễ được khơi gợi và hé lộ hơn.
Lúc này, bài viết không còn mang tính chất “thuật lại” nữa mà nó gần như một dạng dẫn lại những cảm xúc, sự kiện, hình ảnh … đã thực sự trải qua. Theo một cách thực hơn rất nhiều.
Mình mới ngộ được việc này thôi bởi hai sự kiện gần đây.
VÍ dụ 1
Hôm nay một bạn chia sẻ với mình, sau khi bạn viết hộ Thư giới thiệu cho một người bạn. Bài viết thực sự “chạm” vào người bạn đó. Nó thật quá, nó đúng là một bài viết nói hộ tiếng lòng. Chỉ cần đọc lên là thấy mình trong đó, rõ ràng từng ngóc ngách của bản thân, những thăng trầm và hoài bão.
Bạn nói với mình “Em nghĩ nếu chính người bạn đó viết, có lẽ sẽ tốt hơn. Bởi nó chính là câu chuyện của bạn.”
Nhưng mình tin điều đó sẽ khó. Bởi lẽ, nói ra những sự kiện, cảm xúc của mình là một nhưng viết lại để giãi bày tất thảy những cung bậc cảm xúc đó đủ đầy sẽ cần một chút kỹ thuật viết lách nữa.
Ví dụ 2
Một tình huống khác là mình. Mình từng nhận cuộc gọi và nghe lại miệt mài từng lời từng thổn thức của một người chủ thương hiệu. Cứ một cuộc gọi, mình lại viết diễn giải ra y chang những gì mình cảm và hiểu. Câu chuyện cũng gần như có kết thúc giống tình huống trên. Người chủ thương hiệu rưng rưng vì lời văn có vẻ “trúng tim đen”.
Nhưng khi đến với một số nội dung do mình tự biên, cái sự “trúng tim đen” đó không rõ ràng nữa. Một phong thái khác, một lối hành văn khác và một con người hơi khác khác. Có một sự tréo ngoeo ở đây khi người chủ thương hiệu bào rằng “Sao bài này nó lạ ghê em ơi?”
Và đó là lúc mình giật mình nhận ra “Hóa ra trước giờ, cái mình giỏi là đi diễn dịch lại cảm xúc của người khác bằng văn bản. Hóa ra trước giờ cái mình làm là một dạng ghostwriting dựa vào sự chia sẻ của chủ thương hiệu.”
Lỡ viết không chạm thì sao?
Trong trường hợp của mình, nếu bài viết không chạm nghĩa là nó không bộc lộ được cảm xúc, ít nhất là từ chủ thương hiệu. Vậy thì phần input (thông tin đầu vào) của mình đang đi sai hướng rồi.
Cũng may mình nhận ra điều này, để bắt được đúng sóng của thương hiệu hơn và viết. Hoặc có những cách khai thác nội dung cảm xúc đúng đắn hơn cho việc viết lách thương mại.
Thay vì một chủ đề đó tự research, mình chắc chắn sẽ cần:
hỏi lại các điểm chính cần nhấn
một chiếc call nhanh cảm xúc hoặc ấn tượng mà mình nhận được cho topic đó
hoặc một chiếc outline thiệt nhanh để bản thân không mang góc nhìn của mình vào câu chuyện thương hiệu
Hôm nay tự dưng mình “ngộ” ra một vài thứ trong chuyện viết lách, nên chia sẻ với mọi người ở đây. Cũng giật mình một chút nhưng khi nhìn nhận lại thì mình cũng kịp có giải pháp tốt hơn cho những lần sau.