Đặt câu hỏi đúng giải quyết gần như 70% vấn đề, bạn nghĩ sao?
norahvo.substack.com
Hồi lớp 12, mình hỏi thằng bạn ngồi bàn trên
“Ê mày, bao lâu thì mày đặt câu hỏi một lần, về những gì mình đã học được?”
“Lâu lâu thôi. Còn mày?”
“Tối nào trước khi đi ngủ tao cũng ngồi nhớ lại một ngày rồi lẩm nhẩm vẩn vơ vậy đó. Chắc là hằng đêm”.
… Mình hỏi nó vì trong mắt mình lúc đó, nó vừa thông minh hiểu rộng biết nhiều vừa rất sáng dạ và nhạy bén. Trường mình học là trường chuyên Anh, và nó là cái thằng giỏi tiếng Anh nhất lớp. Nó cũng tinh thông địa lý kiến thức kinh tế xã hội đời sống nữa. Nói chung cái gì nó cũng biết, nên mình thắc mắc lắm.
Bố nó tất nhiên là làm rất to. Mẹ nó cũng là nhà báo lâu năm của Sài Gòn Giải Phóng. Nói chung là con nhà nòi. Nhà mình thì khác lắm, ba mẹ mình toàn nói chuyện cơm nước chợ búa với mình. Nên từ khi phát hiện mình có một lỗ thủng kiến thức to bự, mình bắt đầu tự học.
Trong quá trình đó, mình mày mò và nhận ra “Đặt được câu hỏi đúng sẽ giải quyết gần như 60-70% vấn đề rồi.”
Ví dụ: trong một buổi Workshop gần đây, có một bạn Mentee chia sẻ trăn trở của mình khá dài và chốt lại trước sự tò mò của các Mentor là “Vậy câu hỏi của bạn là …?” thì bạn ấy tiếp tục diễn giải và vẫn chưa chốt được là mình muốn hỏi gì.
Cũng giống như trường hợp Ai cũng biết phải lảm research trước khi làm cái gì đó, nhưng mà làm research để làm cái gì? thì hình như ít người quan tâm. Chính vì vậy, chúng ta thấy sao research nó vĩ mô quá vậy, tới tầm nghiên cứu luôn?
Thường với những case này, mình sẽ hỏi lại:
Bạn đang có vấn đề gì? Vậy bạn cần cái gì/mảnh ghép nào để giải quyết nó?
Và đó là cái bạn muốn trả lời đó. Đó là cái phạm vi bạn cần research.
Ví dụ:
Tôi nghĩ tôi muốn làm nội dung về sống xanh. Nhưng tôi không biết nó có tiềm năng không. Vậy “tiềm năng nghĩa là gì?” nên được đánh giá.
Chẳng hạn như để biết nó tiềm năng, tôi cần xem “có nhiều người hứng thú không?" “có nhiều người đã viết chưa?” “có doanh thu hay lợi ích kinh tế gì trong mảng này không”.
Tóm lại thì, bình thường một vấn đề khi chẻ ra thành 2-3 câu hỏi rõ ràng, là bạn có thể đi tìm câu trả lời rồi. Bạn nghĩ sao về việc đặt câu hỏi?
Đặt câu hỏi đúng giải quyết gần như 70% vấn đề, bạn nghĩ sao?
Đặt câu hỏi đúng giải quyết gần như 70% vấn đề, bạn nghĩ sao?
Đặt câu hỏi đúng giải quyết gần như 70% vấn đề, bạn nghĩ sao?
Hồi lớp 12, mình hỏi thằng bạn ngồi bàn trên
“Ê mày, bao lâu thì mày đặt câu hỏi một lần, về những gì mình đã học được?”
“Lâu lâu thôi. Còn mày?”
“Tối nào trước khi đi ngủ tao cũng ngồi nhớ lại một ngày rồi lẩm nhẩm vẩn vơ vậy đó. Chắc là hằng đêm”.
… Mình hỏi nó vì trong mắt mình lúc đó, nó vừa thông minh hiểu rộng biết nhiều vừa rất sáng dạ và nhạy bén. Trường mình học là trường chuyên Anh, và nó là cái thằng giỏi tiếng Anh nhất lớp. Nó cũng tinh thông địa lý kiến thức kinh tế xã hội đời sống nữa. Nói chung cái gì nó cũng biết, nên mình thắc mắc lắm.
Bố nó tất nhiên là làm rất to. Mẹ nó cũng là nhà báo lâu năm của Sài Gòn Giải Phóng. Nói chung là con nhà nòi. Nhà mình thì khác lắm, ba mẹ mình toàn nói chuyện cơm nước chợ búa với mình. Nên từ khi phát hiện mình có một lỗ thủng kiến thức to bự, mình bắt đầu tự học.
Trong quá trình đó, mình mày mò và nhận ra “Đặt được câu hỏi đúng sẽ giải quyết gần như 60-70% vấn đề rồi.”
Ví dụ: trong một buổi Workshop gần đây, có một bạn Mentee chia sẻ trăn trở của mình khá dài và chốt lại trước sự tò mò của các Mentor là “Vậy câu hỏi của bạn là …?” thì bạn ấy tiếp tục diễn giải và vẫn chưa chốt được là mình muốn hỏi gì.
Cũng giống như trường hợp Ai cũng biết phải lảm research trước khi làm cái gì đó, nhưng mà làm research để làm cái gì? thì hình như ít người quan tâm. Chính vì vậy, chúng ta thấy sao research nó vĩ mô quá vậy, tới tầm nghiên cứu luôn?
Thường với những case này, mình sẽ hỏi lại:
Bạn đang có vấn đề gì? Vậy bạn cần cái gì/mảnh ghép nào để giải quyết nó?
Và đó là cái bạn muốn trả lời đó. Đó là cái phạm vi bạn cần research.
Ví dụ:
Tôi nghĩ tôi muốn làm nội dung về sống xanh. Nhưng tôi không biết nó có tiềm năng không. Vậy “tiềm năng nghĩa là gì?” nên được đánh giá.
Chẳng hạn như để biết nó tiềm năng, tôi cần xem “có nhiều người hứng thú không?" “có nhiều người đã viết chưa?” “có doanh thu hay lợi ích kinh tế gì trong mảng này không”.
Tóm lại thì, bình thường một vấn đề khi chẻ ra thành 2-3 câu hỏi rõ ràng, là bạn có thể đi tìm câu trả lời rồi. Bạn nghĩ sao về việc đặt câu hỏi?
Norah VO
From Insights to Intelligence